Geplaatst op: 17 april 2024
Op zondag 28 april 2024 zullen koor en orkest van de Asser Bach Cantategroep o.l.v. Marion
Bluthard Cantate BWV 194 “Höchsterwünschtes Freudenfest” ten gehore brengen.
Na een aantal diepserieuze cantates vol overdenkingen over de dood, brengt het ABC deze keer een
hele vrolijke cantate, een Freudenfest! De aanleiding van het schrijven van deze cantate is dan ook
een vrolijke; de dorpskerk in het plaatsje Störmthal, nabij Leipzig, is helemaal gerenoveerd en heeft
een nieuw orgel gekregen. Het orgel is het eerste project van orgelbouwer Zacharias Hildebrandt,
een leerling van de beroemde orgelbouwer Silbermann. Bach als orgelkenner bij uitstek wordt
gevraagd het orgel te keuren en een cantate te schrijven voor de opening van de vernieuwde kerk.
Het orgel speelt echter geen hoofdrol in de cantate. De onbekende tekstschrijver verwijst echter wel
naar de renovatie van de kerk door zeer regelmatige referenties naar het huis van God. Zo gebruikt
hij onder andere Salomo’s gebed voor de inwijding van de tempel.
Een voorbeeld hiervan zien we al in het openingskoor:
Höchsterwünschtes Freudenfest,
das der Herr zu seinem Ruhme
im erbauten Heiligtume
uns vergnügt begehen läßt.
Höchsterwünschtes Freudenfest!
Zeer welkom vreugdefeest,
dat de Heer ons tot zijn eer
in het hier gebouwde heiligdom
vrolijk laat vieren.
Zeer welkom vreugdefeest!
Het is in meerdere opzichten een ongewone cantate. De cantate is bijvoorbeeld ongewoon lang, wel
40 minuten. Normaalgesproken wordt de helft voor de preek gebracht en de andere helft na de
preek. Er zijn hierdoor speculaties dat deze cantate eigenlijk uit twee cantates bestaat, namelijk
nummer 194 en 165.
Tevens is de cantate ongewoon hoog gezet. Vooral de sopranen hebben een uitdaging. De
koorsopranen moeten zelfs een aantal maal een hoge C zingen en ook de bassen moeten hoger
zingen dan dat ze normaalgesproken doen. Men denkt dat Bach’s eigen vrouw, een professionele
sopraan, de sopraansolo zong. Dat was behoorlijk ongewoon in die tijd want vrouwen zongen
eigenlijk niet in de kerk.
Het originele orgel in Störmthal bestaat nog steeds en is praktisch onveranderd sinds die tijd. Een
restaurateur merkte in 1934 op dat het een hele toon lager gestemd was dan de normale 440. Dit
kan ook de hoge ligging van de zangpartijen verklaren.
Ook opvallend aan deze cantate is de seculiere vorm; een Franse ouverture wordt gevolgd door
stukken in de vorm van een pastorale, gavotte, gigue en menuet. Dit suggereert dat de muziek
ontstond tijdens Bachs verblijf in Köthen. Hier werkte hij als kapelmeesteer aan het hof van de
muziekminnende vorst Leopold van Anhalt-Köthen en er werd van hem verwacht dat hij zich
toelegde op wereldlijke muziek als concerten, feesten en speciale gelegenheden zoals de verjaardag
van de prins. Er is echter slecht maar een beperkt deel van zijn repertoire uit deze tijd bewaard
gebleven.
Voorganger is Ds. Peter van de Peppel. Wietse Meinardi bespeelt het kistorgel en het hoofdorgel.
Vocale solisten zijn: Christy Luth, sopraan, Gijsbert Westland, tenor en Han Warmelink, bas.
De toegang is gratis maar er is wel een uitgangscollectie die van harte wordt aanbevolen.
Adventskerk, zondag 28 april a.s., aanvang 16.00 uur.
U bent van harte welkom!